Mleko matki w żłobku

Dziecko idzie do żłobka…

Czy dziecko może pić mleko matki w żłobku? Wiele matek przygotowania do powrotu do pracy zaczyna od poszukiwania informacji jak odstawić dziecko od piersi. Jak pisałyśmy w artykule o powrocie do pracy, karmienie i praca nie wykluczają się. Można pracować i nadal karmić dziecko piersią.

Po powrocie do pracy matka karmiąca może skorzystać z przerw na karmienie piersią i zrealizować je rozpoczynając później dzień pracy, nakarmić dziecko lub odciągać pokarm w czasie służbowym, albo wrócić wcześniej do domu. Opcji jest kilka i można dostosować je do własnej sytuacji. Większość matek skraca sobie czas pracy wychodząc wcześniej, aby szybciej odebrać dziecko z placówki. Szczególnie matki tych dzieci, które odmawiają wypicia mleka nie bezpośrednio z piersi. Niektóre matki wykorzystują przerwę na terenie zakładu pracy odciągając w tym czasie pokarm.

Czasami matki oddają dzieci do żłobka lub klubu dziecięcego już w wieku niemowlęcym. Zastanawiają się co dziecko będzie tam jadło i czy osoba sprawująca opiekę poradzi sobie z jego karmieniem.

O ile nie ma problemu z dzieckiem, które je już produkty stałe w ilości zaspokajającej jego potrzeby, to można bardziej martwić się o niemowlęta i maluchy, dla których mleko mamy wciąż stanowi podstawę wyżywienia.

Wyżywienie w żłobku

Zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 żłobek zapewnia wyżywienie dzieciom przebywającym w nim. Żłobki działają na podstawie statutu i kwestie wyżywienia (zasady opłat) są tam zazwyczaj opisane. Zgodnie z ustawą placówka musi zapewnić higieniczne spożywanie posiłków. Posiłki przygotowywane są na miejscu lub w ostatnich latach coraz częściej – dostarczane w ramach cateringu. Jadłospisy są ustalane z uwzględnieniem aktualnie obowiązujących schematów żywieniowych niemowląt i małych dzieci, a przynajmniej powinny.

Mleko mamy

Jeśli matka karmi piersią i jej mleko jest nadal ważnym składnikiem dziennego wyżywienia dziecka, ma prawo zanieść je do żłobka lub klubu dziecięcego. Nie tylko wówczas, gdy zgodzi się na to dyrektor placówki, nie w miarę możliwości organizacyjno – lokalowych placówki, ale bezwarunkowo. Dyrektor placówki nie może odmówić matce przyjęcia mleka kobiecego, bo zgodnie z przepisami ma taki obowiązek.

Matka odpowiada za ściągnięcie mleka i jego transport w odpowiednich warunkach, zapewniających bezpieczeństwo pokarmu kobiecego. Na niej spoczywa obowiązek dostarczenia porcji mleka na dany dzień. Pojemniki / butelki, w których przechowywane jest mleko powinny zostać opisane w sposób niebudzący wątpliwości i uniemożliwiający omyłkowe podanie mleka innemu dziecku. Należy opisać butelkę danymi umożliwiającymi identyfikację dziecka (imię, nazwisko dziecka, inne dane), datę ściągania mleka i ewentualnie ilość mililitrów oraz wskazać pory karmienia.

Personel placówki opiekuńczo – wychowawczej powinien natomiast zostać przeszkolony i znać zasady postępowania z mlekiem matki (przechowywanie, przygotowanie, podanie), zapewnić odpowiednie warunki do przechowywania (lodówka) i przygotowywania mleka (np. zapewnienie odpowiedniej temperatury: temperatura otoczenia, podgrzewacz) oraz stosować się do ogólnodostępnych wytycznych obowiązujących w tym zakresie.

Prawo a mleko matki w żłobku

Podstawa  prawna regulująca żywienie niemowląt i dzieci w placówkach opiekuńczo – wychowawczych to:

1. Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. 2011 nr 45 poz. 235).

Jak wynika  z art. 22 ust. 2 ustawy przebywającym w żłobku dzieciom zapewnia się  wyżywienie, za które opłatę ponoszą rodzice (art. 23). Lokal, w którym założony jest żłobek musi być przystosowany do higienicznego podawania żywności (art. 24 ust. 2).

2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 lipca 2014 r. w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych jakie musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy (Dz.U. 2014 poz. 925).

Zgodnie z § 3 ww. rozporządzenia “W żłobku i klubie dziecięcym, do którego uczęszcza dziecko karmione mlekiem matki, zapewnia się właściwe warunki do jego przechowywania i podawania.”

Z zacytowanego przepisu jednoznacznie wynika, że jeśli do żłobka uczęszcza dziecko karmione mlekiem matki, to placówka ma obowiązek przyjąć ten pokarm i karmić nim dziecko. Jest to równoznaczne z tym, że pracownicy placówki muszą znać wytyczne dotyczące postępowania z mlekiem kobiecym i przygotowywania go do podania.

Przez właściwe warunki sanitarne Główny Inspektorat Sanitarny rozumie warunki, które nie zagrażają życiu i zdrowiu podopiecznych, w tym:

• zapewnienie możliwości przechowywania mleka kobiecego w warunkach zapewniających utrzymanie go w odpowiedniej temperaturze (np. w lodówce),
• odpowiednie przygotowanie i podanie dziecku (zapewnienie optymalnej temperatury poprzez np. podgrzanie),
• zagwarantowanie systemu oznakowania pojemników z mlekiem matek – należy wprowadzić oznaczenia pojemników z mlekiem matek, które uniemożliwią pomyłkowe jego podanie dziecku nie swojej matki.

Jednakże musimy tu zaznaczyć, że GIS opracowując powyższe zalecenia nie konsultował ich prawdopodobnie ze specjalistami ds. laktacji i mleka kobiecego. Wiemy bowiem, że każda ingerencja (chłodzenie, podgrzewanie, itd.) wpływa na utratę wartości mleka kobiecego. Wiele dzieci pije mleko mamy po prostu w temperaturze pokojowej. Jeśli zatem mleko jest przeznaczone do spożycia – optymalny okres przechowywania świeżego mleka w temperaturze pokojowej (od +18°C do +25°C) to nie dłużej niż 4 godziny (bezwzględnie w warunkach szpitalnych). Jeśli przestrzegane są zasady higieny, wówczas dopuszczalne jest przechowywanie świeżo odciągniętego mleka do 6 – 8 godzin. Z doświadczeń niektórych mam KPI wynika, że w warunkach domowych mleko nadaje się do spożycia nawet do 10-12 godzin. Więcej o przechowywaniu mleka kobiecego. [KLIK]

Z doświadczeń mam dostarczających swoje mleko do żłobka wynika, że dobrym rozwiązaniem jest przechowywanie butelek z mlekiem w torbach, opakowaniach termicznych. Personel żłobka wyjmuje butelki przed spożyciem, aby mleko ociepliło się w temperaturze pokojowej. Nie ma potrzeby zagrzewania mleka matki. Jeśli mleko będzie podane dziecku w czasie krótszym niż 4 godziny – wystarczy postawić butelkę z zabezpieczonym smoczkiem w bezpiecznym miejscu w temperaturze pokojowej. Jeśli mleko nie nadaje się do spożycia – dzieci to sygnalizują.

Jak długo karmić piersią?

Departament Matki i Dziecka Ministerstwa Zdrowia, w ślad za międzynarodowymi organizacjami zdrowia, rekomenduje wyłączne karmienie piersią jako optymalny i wzorcowy sposób żywienia niemowląt do ukończenia 6 miesiąca życia oraz kontynuację karmienia piersią przy jednoczesnym podawaniu pokarmów uzupełniających nawet do ukończenia przez dziecko drugiego roku życia i dłużej.

Zatem karmienie piersią półrocznego, rocznego, czy 2-3 letniego dziecka jest czymś zupełnie naturalnym. Nie można dać sobie wmówić, że jest inaczej. Jeśli maluch potrzebuje mleka mamy w czasie pobytu w żłobku – jak najbardziej matka ma prawo je przekazać, a placówka ma obowiązek podać je dziecku.

🎧 Jeśli wolisz słuchać niż czytać podcast na ten temat znajdziesz tu.

📌 Podcasty dostępne są również na: Spotify, Google Podcasts i Apple Podcasty.